Wiele osób uważa, że działalność gospodarczą w Polsce mogą założyć jedynie obywatele naszego kraju. To nieprawda. Obywatelstwo polskie nie jest warunkiem koniecznym, by stać się właścicielem firmy, bądź współwłaścicielem spółki. Przeczytaj, jak obcokrajowiec może otworzyć firmę w Polsce i z jakimi formalnościami wiąże się taka działalność gospodarcza.
Czy obcokrajowiec może założyć działalność gospodarczą w Polsce? Jak najbardziej. Rzecz jasna nie jest to tak proste jak w przypadku obywateli polskich, ale nie jest niemożliwe. Łatwiej będą mieli cudzoziemcy z państw Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, a od niedawna z Ukrainy. Każdy jednak, po spełnieniu określonych w przepisach wymogów, może legalnie założyć i prowadzić biznes na terytorium naszego kraju.
Przepisy prawne dotyczące zakładania firmy przez cudzoziemców
To, kogo polskie prawo uznaje za cudzoziemca, reguluje Ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W jej myśl cudzoziemcem uznaje się:
- osobę fizyczną bez obywatelstwa polskiego;
- osobę prawną z siedzibą poza granicami Polski;
- spółkę powyższych, bez osobowości prawnej, utworzoną na podstawie prawa obcego kraju i mającą siedzibę za granicą;
- osobę prawną lub spółkę handlową, bez osobowości prawnej, która ma siedzibę w Polsce, ale kontrolowana jest przez osobę bądź spółkę wymienioną powyżej.
Założenie i prowadzenie działalności gospodarczej przez cudzoziemca odbywa się na takich samych zasadach, jak w przypadku Polaków, jeśli obcokrajowiec jest obywatelem któregoś z państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (oprócz krajów UE do EOG należą Norwegia, Islandia i Liechtenstein).
Zobacz też: Przebieg procesu zakładania i rejestracji firmy — co warto wiedzieć
Te same uprawnienia przysługują obywatelom Stanów Zjednoczonych, Konfederacji Szwajcarskiej oraz Ukrainy. Ci ostatni jednak muszą przebywać w Polsce legalnie i posiadać numer PESEL. Co ważne: prawo do założenia firmy przez Ukraińca w Polsce dotyczy również małżonków obywateli Ukrainy, pod warunkiem że znaleźli się oni na terenie naszego kraju w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi w Ukrainie.
Cudzoziemiec pochodzący z innego państwa musi koniecznie posiadać tytuł pobytowy, aby nabyć prawo do założenia działalności gospodarczej w Polsce.
Formalności i dokumenty wymagane do założenia firmy przez cudzoziemca
Dokumentem niezbędnym do rozpoczęcia biznesu w Polsce dla obcokrajowców nieposiadających obywatelstwa żadnego z krajów Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, USA ani Ukrainy jest tytuł pobytowy.
Rejestracja firmy odbywa się wtedy na podstawie jednego z poniższych dokumentów:
- zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- zezwolenie na pobyt czasowy, które zostało udzielone w związku z połączeniem z rodziną legalnie przebywającą w Polsce,
- zezwolenie na pobyt czasowy z tytułu kształcenia na studiach stacjonarnych (wynikające z art. 144 ustawy o cudzoziemcach)
- status uchodźcy,
- oświadczenie potwierdzające posiadanie ochrony uzupełniającej,
- zgoda na pobyt ze względów humanitarnych lub pobyt tolerowany,
- zezwolenie na pobyt czasowy pod warunkiem pozostawania w związku małżeńskim z obywatelem polskim, który mieszka na terytorium Polski,
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG,
- Karta Polaka,
- potwierdzenie bycia członkiem rodziny obywatela UE: małżonkiem, dzieckiem w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE, rodzicem obywatela UE lub jego małżonka pozostającego na ich utrzymaniu,
- potwierdzenie bycia uczestnikiem programu Poland Business Harbour. Wizy na podstawie programu nie są już wydawane, ale te, które zostały wydane, pozostają ważne i uprawniają cudzoziemców do rejestracji firm.
Zatem jeżeli cudzoziemiec posiada kartę pobytu, a prowadzenie działalności gospodarczej jest jego pomysłem na uzyskiwanie przychodów, może na jej podstawie np. złożyć wniosek do CEIDG o założenie biznesu.
Specyficzne wymagania dla cudzoziemców zakładających firmy w Polsce
Znamy już odpowiedź na pytanie, czy obcokrajowiec może założyć firmę w Polsce. Nie każdy jednak będzie miał takie same możliwości. Inaczej mówiąc, osoby z różnych państw mają różne uprawnienia — nie każdy może rozpocząć dowolną formę działalności.
Obywatelstwo kraju Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego pozwala na założenie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie podobnym do Polaków. Osoby posiadające takie obywatelstwo mogą otworzyć działalność jednoosobową, spółkę oraz polski oddział albo przedstawicielstwo firmy z zagranicy. Mają także możliwość świadczenia usług transgranicznych, czyli działać jako przedsiębiorstwo mające siedzibę w państwie UE lub EOG bez konieczności rejestrowania go w Polsce.
Obywatelom USA i Szwajcarii przysługują nieco mniejsze prawa. Mogą oni założyć jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę czy oddział lub przedstawicielstwo firmy zagranicznej. Są uprawnieni do nabycia akcji czy udziałów w spółkach. Nie uzyskają jednak zezwolenia na prowadzenie usług transgranicznych.
W wypadku obywateli Ukrainy i ich małżonków (o ile przybyli oni do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terenie ich kraju) możliwe jest jedynie założenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz spółki osobowej bądź kapitałowej (dotyczy to spółek jawnych oraz partnerskich).
Obywatele pozostałych państw, posiadający odpowiednie dokumenty, mogą założyć: JDG, spółkę komandytową, komandytowo-akcyjną, akcyjną i z ograniczoną odpowiedzialnością. Mają także prawo przystąpić do spółki, a także objąć czy nabyć jej akcje albo udziały.
Dodatkowo jeżeli przedsiębiorca posiada obywatelstwo kraju, którego umowa międzynarodowa z Polską nie wyklucza takiej opcji, może otworzyć oddział firmy zagranicznej. Cudzoziemcy mogą również bez przeszkód korzystać z usług wirtualnego biura w Warszawie czy w innych miastach Polski.
Wsparcie instytucji i agencji w procesie zakładania firmy przez cudzoziemca
Przedsiębiorcy niebędący obywatelami Polski mogą uzyskać informacje na temat zakładania firmy, ale także podejmowania pracy na stronie Publicznych Służb Zatrudnienia oraz w Centrum Informacyjnym Publicznych Służb Zatrudnienia, zwanych Zieloną Linią.
Strona prowadzona jest w języku polskim, ale również angielskim, rosyjskim, ukraińskim oraz białoruskim. Z kolei kontakt z Zieloną Linią jest możliwy pod numerem telefonu 19524, przez formularz, adres mailowy, czat na stronie serwisu i aplikację Messenger.
Jak założyć firmę w Polsce przez internet kiedy jest się cudzoziemcem?
Aby założyć działalność gospodarczą drogą internetową, konieczne jest posiadanie numeru PESEL. Prawo do uzyskania numeru PESEL przysługuje obywatelom Ukrainy oraz osobom zameldowanym w Polsce na okres powyżej 30 dni.
Dowiedz się więcej:
- Jak założyć firmę e-commerce
- Jak założyć firmę sprzątającą
- Jak założyć firmę transportową
- Jak założyć spółkę z o.o.? Przewodnik krok po kroku
W innym wypadku cudzoziemcy mogą złożyć we właściwym dla swojego miejsca pobytu urzędzie gminy wniosek o nadanie numeru PESEL. W tym celu należy pobrać formularz dostępny online, w którym wskazuje się swoje dane oraz podstawę prawną do uzyskania numeru (np. pisemna informacja z ZUS o wymogu posiadania PESEL). Potrzebne będzie również okazanie dokumentu, na podstawie którego cudzoziemiec przebywa na terenie Polski.
Mając numer PESEL, osoba chcąca założyć firmę przez internet musi najpierw zarejestrować swój Profil Zaufany, który będzie służył jako podpis. Uznawany jest też podpis kwalifikowany. Następnym krokiem jest założenie Konta Przedsiębiorcy na biznes.gov.pl. Dopiero wtedy można złożyć wniosek do CEIDG o rozpoczęcie działalności.
Dodatkowe formalności dla cudzoziemców zakładających firmę w Polsce
Podczas składania wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, a także zmiany wpisu dotyczącej przejęcia akcji lub udziałów albo zmiany wspólników spółki, niezbędne jest zamieszczenie oświadczenia precyzującego czy składający jest cudzoziemcem w rozumieniu Ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, przytoczonej na początku artykułu oraz czy jest właścicielem bądź wieczystym użytkownikiem nieruchomości w Polsce.